O protocolo, unha forma de ordenar o permanente

O grupo profesional que está á fronte da axencia Trevisani ten que ocuparse, en moitas ocasións, da organización de eventos relacionados con actos oficiais ou nos que está implicada algunha autoridade recoñecida polo Estado español, xa sexa a nivel autonómico, provincial ou municipal. Ao longo destes actos hai que seguir a orde establecida polo protocolo oficial e nesta entrada damos a coñecer o porqué do protocolo e con que criterio aplícase. Para escribilo, contamos co asesoramiento de Ana Trevisani, a nosa directora.

O protocolo é un código que ordena os actos institucionais. “O protocolo non está pensado para unha persoa ou unha organización en concreto, senón que regula o funcionamento dos actos oficiais da institución e xorde pola necesidade de organizar a grandes grupos de xente”. É un código que se aplica a calquera persoa que detente un cargo público e non se adapta aos gustos particulares ou as filiaciones ideolóxicas de cada un. É igual para todos.

O protocolo é universal: o uso dun código que regule como deben ordenarse os asistentes a un acto solemne é case tan antigo como a civilización. “É unha ferramenta social que se dá en todas as sociedades, en España está regulado polo real decreto 2099/83 e adaptado a cada unha das comunidades”. Ademais, esta inquietude está presente ao longo da historia. Por exemplo, o filósofo chinés Confucio, que viviu no século V a.C., recolleu nos seus tratados a historia e os costumes da súa nación. Confucio recompilou todo tipo de información sobre ritos e cerimonias e ata estableceu un paralelismo entre a boa sociedade e a codificación destes costumes. Ata podemos atopar alusiones ao protocolo no Novo Testamento, no Evangelio de san Lucas: “Cando sexas convidado a vodas non che coloques no primeiro posto porque pode chegar outro invitado de maior distinción que ti e entón o dono de casa insinuarache que pases ao último lugar“.

Pero non se trata de regras esotéricas. “Á hora de aplicar o protocolo moitas veces impóñense regras elementais. Hai que deixar que goberne o sentido común e o criterio de negociación segundo sexa a natureza do acto. Por exemplo, si é un evento no que coinciden personalidades civís e empresariais, búscase peitear a lista de ubicación, é dicir, alternalos aínda que non sexa o que aparece estrictamente no protocolo. Ou si aparece un invitado especial, como puidese ser un ganador do premio Nobel, pois se buscaría situalo na mesa de presidencia, pedindo permiso á persoa que ía estar nese lugar”. Polo tanto, cada acto tamén ten o seu propio motor interno e un organizador de eventos debe estar atento e debe buscar unha disposición armónica entre o que establece o protocolo e as necesidades reais do evento. Tamén interveñen neste “reaxuste protocolario” os gabinetes de comunicación de cada cargo, sempre en busca da integración armónica de cada personalidade.

Aínda que si hai momentos de protocolo estrito. Non sempre hai momentos para alternar personalidades: “O protocolo relativo a actos da Casa Real respéctase íntegramente, igual que os das máis altas instancias do Estado, como Presidencia”. Non todo é negociable é o mundo do protocolo.

O protocolo do século XXI é máis amplo. As funcións protocolarias neste século deron un paso adiante. “Xa non é suficiente con ordenar á xente segundo o cargo que desempeñe, senón que hai que aplicarse para elaborar unha escenografía do acto: como se suceden os momentos, como se desenvolve a firma dun tratado….Os gabinetes de comunicación do século XXI entenden o protocolo como unha ferramenta de comunicación na que todo conta: o mobiliario, a creatividade na decoración, a disposición escenográfica son elementos do protocolo aínda que aínda non haxa nada escrito sobre eles”.

Aínda que as disposicións protocolarias estipulan como deben ir vestidos os invitados ou cal é a orde de posicionamiento nunha mesa ou nunha cea solemne, debemos prestar atención a que se trata de normas que fan funcionar ás institucións, que nun país democrático pertencen á soberanía popular. Xa non quedan cortes extravagantes que impoñan costumes intrincadas, senón o debido respecto ás institucións que nos representan.

Leste foi un primeiro achegamento aos códigos estipulados polo protocolo. En próximas entregas prometemos entrar no proceloso mar dos acertos e os erros en canto a etiqueta e formas.

Permanezan atentos ás súas pantallas.